Orman Yağmur Çeker mi? Günlük hayatta çok duyduğumuz sözdür “orman yağmur çekti.” Bunun enteresan şekilde doğrulup payı vardır. Ancak yine de tam doğrudur diyemeyiz. Bu konuya bilimsel yaklaşımla akademik terimler kullanmaktan kaçınarak açıklık getirdim. Kaynak yoktur, branş kazanımlarım, kendim coğrafya öğretmeniyim.
Coğrafya Öğretmeni Fatih Kar’ın Kaleme Aldığı Yazı
ORMAN MI YAĞMUR ÇEKİYOR YAĞMUR MU ORMAN OLUŞTURUYOR
Günlük hayatta sıkça duyarız Orman Yağmur Çekiyor sözünü. Bu yazıda orman yağmur çeker mi yoksa bu durum gözle görüldüğünden farklı mı bilimsel olarak açıklayacağım. Bu söz sadece bir söylenti değildir çünkü gözle görülen kadarıyla ormanlık yerlerde yağmur fazla yağıyor. Buradaki mesele soruyu yanlış sormamızdır.
Dünyada ormanlık alanlarda ve Türkiye’de ormanlık alanı bol olan Karadeniz dağlarında yağmurun fazla yağdığını görüyoruz. Gerçekten de ormanlar ile yağışın bir bağlantısı olduğu kesindir. O halde doğru soruyu soralım ve inceleyelim.
YAĞIŞLI YERLERDE ORMAN OLUR MU?
Doğru sorumuz budur. Ormanları oluşturan ağaç toplulukları bol su isteyen bitkilerdir. Ağaçlar suyun az olduğu yerlerde yetişemez yada çöllerde olduğu gibi kısa gövdeli olurlar. O halde bir yerde yağış fazlaysa orada ormanlık alan oluşması gerekir. Ama ormanlık alanda yağmur gördüğümüzde ormanların oraya yağış getirdiğini düşünürüz. Aksine fazla yağıştan dolayı o bölge orman bitki örtüsüyle kaplanmıştır.
ORMAN YAĞMUR ÇEKER Mİ?
Bu sefer sorumuzu orman yağmur çeker mi şeklinde sorup cevaplamaya çalışalım. Yağmurun oluşması için nem dediğimiz su buharı gerekir. Su buharı atmosferde yükselerek soğur ve yoğunlaşır böylece bulutlar oluşur. Yoğunlaşan su buharı damlacıklar haline gelir ve yer çekiminin etkisiyle yere çekilir. İşte buna yağış diyoruz. Peki öyleyse gerçek sorumuza gelelim; bitkiler su buharı oluşturur mu?
Bitkiler kökleriyle yerdeki suyu alır ve büyümek için kullanır. Tıpkı bütün canlılarda olduğu gibi bitkilerde sudan aldığı maddeleri kullandıktan sonra atık oluşturur. Bitkilerin atığı sudur ve bunu terleme yoluyla yaparlar. Özellikle yapraklarındaki terleme ile fazla suyu bünyelerinden çıkarırlar. Yaprakları geniş olan bitkilerde terleme daha fazladır çünkü yaprağın yüzeyi geniştir. Yüzeyi dar olan iğne yapraklı ağaçlarda ve özellikle dikenli yaprağa sahip çöl bitkilerinde terleme çok daha az olur. Zaten çöl bitkilerinin su kaybetmemesinde ki en önemli etken yapraklarının yapısıdır.
Bitkilerin yada ağaçların yapraklarındaki terleme ile bitkiler atmosfere su buharı sağlamış olurlar. Su buharı yağış demek olduğuna göre bitkilerin yağış oluşumunda katkısı var diyebiliriz. Ancak bu katkının ne derece olduğu çok önemlidir. Yağış oluşumu için gereken su buharı en fazla okyanuslar üzerinde ve alçak basıncın olduğu yerlerde olur.
Alçak basınç alanlarında su buharı yükselerek bulutları oluşturur. Suyun yerden buharlaşması için ise sıcaklık lazımdır. Çünkü sıcaklık yerdeki suyun buhar haline gelmesini sağlıyor. O halde yağış oluşumu için en önemli faktörümüz alçak basınç özelliğine sahip sıcak bir alan ve su olacaktır. Bunun dışındaki faktörler daha az etkiye sahiptir.
KİM KAZANDI
Bitkilerin terleme yoluyla atmosfere karışan suyun oranı oldukça azdır. Evet ormanlar yağış oluşumuna katkı sağlar ama “ormanlar yağışı çeker” diyebilecek kadar etki yapamazlar. Yani ormanlar yağışı çeker diyen bir kişi yalan söylemiş olmaz ama yağışlı alanlarda orman olur diyen kişi daha doğru söylemiş olur.
Günlük hayatta sıkça duyduğumuz “orman yağmur çekti” sözü gerçekten doğru mu? Bu konuda birçok farklı görüş bulunsa da, bu yazıda bilimsel yaklaşımla ormanların yağmur üzerindeki etkisini inceleyeceğiz. Kaynaklar olmadan, sadece coğrafya öğretmeni olarak kendi bilgi ve tecrübelerime dayanarak bu konuya açıklık getireceğim.
Ormanlar, dünyanın oksijen üretiminde büyük bir rol oynar. Bu nedenle, ormanların korunması ve sürdürülebilirliği hayati önem taşır. Yağmur, doğal bir olaydır ve ormanlar için büyük bir önem taşır. Ancak, bazı durumlarda ormanlar yağmur çekmezler ve bu da ormanların sağlığına zarar verebilir. Bu makalede, ormanların yağmur çekip çekemediği ve bunun orman ekosistemine etkisi incelenecektir.
Orman Yağmur Çeker mi?
Ormanlar, suyu topraktan emer ve havaya buharlaşma yoluyla geri verir. Bu, havadaki nem oranını arttırır ve yağmur bulutlarının oluşmasına yardımcı olur. Ormanlar, nemli bir ortamda büyürler ve yağmurun orman toprağına nüfuz etmesini sağlarlar. Bu nedenle, ormanlar yağmur çekerler.
Ancak, bazı durumlarda ormanlar yağmur çekemezler. Bunun nedeni, ormanların tahrip edilmesidir. Ormanların kesilmesi veya yangınlar nedeniyle yok olması, yağmurun orman toprağına nüfuz etmesini engeller. Bu durumda, yağmur suyu toprağı hızla terk eder ve erozyona neden olur. Bu da orman ekosisteminde birçok soruna yol açabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ormanlar neden yağmur çeker?
Ormanlar, havadaki nem oranını artırarak yağmur bulutlarının oluşmasına yardımcı olurlar.
Ormanların yağmur çekememesi neye neden olur?
Ormanların yağmur çekememesi, toprak erozyonuna, bitki örtüsünün zarar görmesine ve orman yangınlarının artmasına neden olur.
İklim değişikliği ormanların yağmur çekmesini nasıl etkiler?
İklim değişikliği, yağmurun düzensizleşmesine ve orman yangınlarının artmasına neden olabilir.
Ormanların yağmur çekmesi neden önemlidir?
Ormanlar, dünyanın oksijen üretiminde büyük bir rol oynar ve sürdürülebilirliği hayati önem taşır. Ormanların yağmur çekmesi, orman ekosisteminin sağlığına katkı sağlar.